شریک سازید:
چهارمین سال محرومیت: آزمون کانکور طالبان بازهم بدون دختران برگزار شد
امروز، هم‌زمان با آغاز نخستین دور آزمون کانکور تحت حاکمیت طالبان در یازده ولایت کشور، هزاران دختر افغان برای چهارمین سال پیاپی تنها نظاره‌گر بودند؛ نظاره‌گر آزمونی که سال‌ها برایش درس خوانده بودند، خواب دیده بودند و حالا، باز هم از آن محروم‌اند.
اداره ملی امتحانات طالبان اعلام کرده است که آزمون کانکور امسال در پنج مرحله و تنها با اشتراک داوطلبان پسر برگزار می‌شود. در هیچ‌یک از اعلامیه‌های رسمی این اداره، از حضور یا برنامه‌ای برای شرکت دختران در آزمون سخنی به میان نیامده است. در عمل، طالبان با سیاست‌های جنسیتی‌اش دختران را از حق آموزش عالی محروم ساخته است.
«انگار زن بودن، جرم است»
نفیسه احمدی، ، باشنده یکی از ولسوالی‌های ولایت بلخ، در حالی که با چشمانی اشک‌بار به کتاب‌های درسی‌اش نگاه می‌کند، می‌گوید:
«سه سال درس خواندم، شب و روز، با این امید که یک روز داکتر شوم. پارسال فکر می‌کردم سال آینده اوضاع تغییر می‌کند، اما امروز هم باز همان خبر؛ کانکور فقط برای پسرها.»
او که یکی از شاگردان ممتاز صنف دوازدهم در مکتب دخترانه (پیش از بسته شدن مکاتب) بود، حالا ناامید و بی‌سرنوشت در خانه مانده است. «هیچ‌کس نمی‌پرسد ما کجا برویم، چه کنیم. انگار زن بودن، جرم است که باید تمام حقوقت را از تو بگیرند.»
«ما را فراموش نکنید»
مرضیه رسولی، یکی دیگر از دخترانی‌ست که برای شرکت در کانکور امسال لحظه‌شماری می‌کرد. او از هرات است و در سال‌های گذشته نیز دو بار فرصت شرکت در این آزمون را نیافت.
«من هنوز هر روز به درس خواندن ادامه می‌دهم، شاید احمقانه به نظر برسد، اما نمی‌توانم رویاهایم را فراموش کنم. می‌خواهم مهندس شوم، اما حالا فقط دعا می‌کنم که یک روز، دوباره مثل انسان با ما رفتار شود.»
مرضیه از جامعه جهانی و نهادهای حقوق بشری می‌خواهد که سکوت را بشکنند:
«ما را فراموش نکنید، ما هنوز زنده‌ایم، هنوز نفس می‌کشیم، هنوز امید داریم.»
آینده‌ای تاریک برای نیمی از جامعه
از زمان تسلط طالبان بر افغانستان، محدودیت‌های شدیدی بر آموزش دختران وضع شده است. پس از ممنوعیت حضور دختران در مکاتب متوسطه و لیسه، حالا کانکور نیز به شکلی سیستماتیک به عرصه‌ای مردانه تبدیل شده است. کارشناسان می‌گویند این سیاست‌ها نه‌تنها نقض آشکار حقوق بشر و حقوق زنان است، بلکه پیامدهای اجتماعی و اقتصادی بلندمدتی برای کشور به همراه دارد.
فرشته سادات، جامعه‌شناس و استاد دانشگاه، در گفتگو با صدای زن گفت:
«وقتی نیمی از جمعیت کشور را از تحصیل و مشارکت در نظام آموزشی محروم می‌کنید، در واقع ستون فقرات توسعه را می‌شکنید. این یک نسل‌کُشی فکری‌ست.»
پایان امید یا آغاز مقاومت خاموش؟
در حالی که طالبان در سکوت جهان، یکی پس از دیگری دروازه‌های آموزش را بر روی دختران می‌بندد، صدای این دختران از پشت دیوارهای خانه به بیرون می‌رسد؛ صدایی که هرچند شکسته، اما خاموش نشده است.
نفیسه، در پایان گفتگویش می‌گوید:
«ممکن است حالا نتوانم کانکور بدهم، اما هنوز زنده‌ام. روزی خواهد رسید که این ظلم تمام شود و ما دوباره بر می‌گردیم… قوی‌تر از قبل.»
گزارشگر؛ سلما احمدی
